prof. dr hab. Aleksander Tyka
Prof. dr hab. Aleksander Tyka urodził się 6 kwietnia 1951 r. w Tarnowie. W latach 1970–1974 studiował w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie na kierunku Wychowanie Fizyczne. Podczas studiów pracował w Kole Naukowym Fizjologów przy Instytucie Fizjologii Człowieka. W 1974 r. został asystentem w Zakładzie Fizjologii i Biochemii, gdzie przeszedł prawie wszystkie szczeble awansu zawodowego. Od początku jego zainteresowania badawcze były związane z fizjologią rozwojową, fizjologią środowiskową i fizjologią sportu. W roku 1983 obronił pracę doktorską i został zatrudniony na stanowisku adiunkta w Zakładzie Fizjologii i Biochemii krakowskiej Uczelni.
W 1996 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk o kulturze fizycznej w zakresie fizjologii sportu, a za całokształt dorobku naukowego w roku 2009 r. Prezydent RP nadał mu tytuł naukowy profesora. W latach 1996–1997 był członkiem Rady ds. Kształcenia Nauczycieli przy Ministrze Edukacji. W r. 1997 został zastępcą dyrektora Instytutu Fizjologii Człowieka ds. Nauki, a obecnie kieruje Zakładem Fizjologii i Biochemii. Od 2008 r. pełni funkcję Prorektora ds. Studenckich. W ramach międzynarodowej współpracy naukowej odbył staże zagraniczne m.in. w Faculty of Medicine Department Physiology, Mahidol University Bangkok (Tajlandia) w 1987 r., w Faculty of Medicine Institute of Biomedicine, Kuopio-University (Finlandia) dwukrotnie w 1988 i 1989 r., w Tampere School of Public Heath (Finlandia) oraz w Children’s Exercise and Nutrition Centre, Departments of Pediatrics, Mc Master-University, Hamilton (Kanada) w 2000 r.
Prof. dr hab. Aleksander Tyka jest autorem lub współautorem ponad stu prac naukowych, wśród których przeważają oryginalne prace twórcze. Wykonał ponad 90 zastrzeżonych ekspertyz z badań fizjologicznych sportowców kadry narodowej w różnych dyscyplinach sportu. Wypromował 8 doktorów nauk o kulturze fizycznej, 140 magistrów wychowania fizycznego, fizjoterapii, turystyki i rekreacji oraz 130 licencjatów. Obecnie jest promotorem trzech kolejnych doktorantów.
Od początku pracy na Uczelni aktywnie współpracował z licznymi krajowymi związkami i organizacjami sportowymi, m.in. z Polskim Związkiem Narciarskim (badania sportowców kadry narodowej kobiet i mężczyzn w snowboardzie i narciarstwie zjazdowym, skoczków narciarskich), Polskim Komitetem Paraolimpijskim (kadra PKPar w narciarstwie zjazdowym), Polskim Związkiem Piłki Nożnej (PZN), Polskim Związkiem Łucznictwa (PZŁ), Polskim Związkiem Kolarstwa (PZK), szkołami mistrzostwa sportowego oraz z klubem uczelnianym AZS AWF Kraków (sekcje narciarstwa zjazdowego, snowboardu, kajakarstwa górskiego) w zakresie fizjologicznej oceny poziomu wydolności fizycznej organizmu. Poza macierzystą Uczelnią wykłada także w PWSZ w Nowym Sączu.
Posiada liczne uprawnienia związane z uprawianiem sportów zimowych i letnich: trener II klasy piłki nożnej, instruktor narciarstwa zjazdowego PZN, SITN, instruktor żeglarstwa PZŻ, sternik motorowodny i ratownik WOPR.
Działalność w organizacjach naukowych i społecznych: członek Polskiego Towarzystwa Naukowego Kultury Fizycznej, członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej, New York Academy of Sciences, American College of Sports Medicine.
Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia: nagroda Przewodniczącego GKKFiT za szczególnie ważne i twórcze osiągnięcia w 1985 r., i nagroda Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki za osiągnięcia naukowe w 1997 r., Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej - Brązowa Odznaka i Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej.
Prywatnie jest żonaty, ma dwoje dorosłych dzieci - syna Dariusza i córkę Annę. Jego hobby to tenis ziemny, wędkarstwo muchowe, żeglarstwo, narciarstwo zjazdowe i turystyka rowerowa.
Problematyka badawcza:
W problematyce badawczej można wyróżnić kilka nurtów. Pierwszy związany jest z fizjologią środowiskową. Dotyczy on głównie zagadnień oceny zróżnicowania wysiłkowych mechanizmów termoregulacyjnych u ludzi zamieszkujących różne strefy klimatyczne. Wykorzystanie badań fizjologicznych dla potrzeb przemysłu, głównie zakładów pracy i sportu wyczynowego w celu optymalizacji programów treningowych to drugi dział badawczy. Trzeci krąg zainteresowań obejmuje problematykę fizjologicznych aspektów ćwiczeń fizycznych u osób niepełnosprawnych. Czwarty i zarazem ostatni dział działalności naukowej związany jest z odnową biologiczną. W szczególności obejmuje ona takie zagadnienia jak żywienie i suplementacja oraz ich wpływ na możliwości wysiłkowe.