Historia Zakładu

Historia Zakładu

Przeszło pięćdziesiąt lat temu narciarstwo i łyżwiarstwo realizowano w Zakładzie Sportów Różnych. Samodzielna jednostka o nazwie Zakład Teorii i Metodyki Sportów Zimowych została powołana do życia 1.10.1969 r., a pierwszym jej kierownikiem został doc. dr Roman Kwapuliński. Po nim Zakładem kierowali dr Romana Nazarko oraz dr Szymon Krasicki.
W 1990 r powstała Katedra Teorii i Metodyki Sportów Zimowych. W jej skład wchodziły: Zakład Narciarstwa i Łyżwiarstwa oraz Pracownia Naukowo-Techniczna. Powołanie Katedry poprzedzały długie lata stopniowego usamodzielniania się sportów zimowych. Kierownikami Katedry byli kolejno dr.hab. Kazimierz Chojnacki i dr.hab. Szymon Krasicki. W 2013 r decyzją Władz Uczelni powołano Instytut Sportu, w skład którego weszły wszystkie dotychczasowe Katedry Wydziału Wychowania Fizycznego i Sportu realizujące zajęcia z zakresu teorii i metodyki dyscyplin sportu. W związku z tą reorganizacją Katedra Teorii i Metodyki Sportów Zimowych została przekształcona w Zakład Sportów Zimowych.

Utworzenie Wydziału Turystyki i Rekreacji w 1976 r. spowodowało przejście części pracowników Zakładu Sportów Zimowych do nowego Wydziału, gdzie w 1985 roku powstał Zakład Zimowych Sportów Rekreacyjnych kierowany przez doc. dr Romana Kwapulińskiego. W tamtych latach narciarstwo i łyżwiarstwo realizowane były więc przez dwa oddzielne Zakłady, funkcjonujące w ramach dwóch Wydziałów. Połączenie dorobku dydaktycznego i naukowego pracowników obu wspomnianych wyżej Zakładów pozwoliło na powołanie Katedry, której pierwszym kierownikiem został dr hab. Kazimierz Chojnacki prof. nadzwyczajny. Od 2004 r. w skład Katedry weszły: Zakład Narciarstwa i Snowboardu kierowany przez dr Marka Palika, Zespół Przedmiotowo-Dydaktyczny Łyżwiarstwa kierowany przez dr Dariusza Tchórzewskiego oraz Pracownia Naukowo-Techniczna.

Podstawowe zajęcia dydaktyczne z zakresu sportów śnieżnych (narciarstwo, snowboard) realizowane są podczas programowych obozów zimowych, łyżwiarstwo zaś w Krakowie. Ważnym elementem uzupełniającym podstawową dydaktykę są różnego rodzaju szkolenia specjalistyczne. W latach 60. były to studia trenerskie, początkowo zaoczne, potem i stacjonarne, głównie w zakresie narciarstwa, rzadziej łyżwiarstwa szybkiego. Obecnie w ramach Zakładu prowadzone są specjalizacje trenerskie oraz kursy na stopień instruktora rekreacji i sportu, tak w zakresie sportów śnieżnych, jak i łyżwiarstwa. Dodatkowo, pracownicy Zakładu posiadający odpowiednie uprawnienia, prowadzą zajęcia z zakresu kolarstwa górskiego i wrotkarstwa (rolkarstwa). Prace badawcze realizowane w ramach Zakładu koncentrują się głównie wokół sportów zimowych, ich aspektów sportowych (sport dzieci i młodzieży, przykładowo - działalność szkół mistrzostwa sportowego; sport wyczynowy, przykładowo - analizy obciążeń treningowych czołowych zawodników); rekreacyjnych i turystycznych (przykładowo - rozwój infrastruktury); nauczania (przykładowo - psychomotoryczne uwarunkowania procesów nauczania) i innych np. oceny poziomu równowagi dynamicznej określanej dla potrzeb optymalizacji szkolenia.

Naukowe zainteresowania pracowników Zakładu wykraczają także poza obszar samych sportów zimowych. Wieloletnie badania prowadzone w zakopiańskich szkołach podstawowych pozwoliły określić poziom rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci w wieku 10-13 lat oraz scharakteryzować ich zachowania zdrowotne. Wyniki opublikowano w pracy pod red. Sz. Krasickiego "Dzieci zakopiańskie w świetle wieloaspektowych badań", wyróżnionej nagrodą Rektora. Inny obszar badawczy dotyczy określania poziomu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży.

Wcześniej Katedra, a obecnie Zakład organizuje również konferencje naukowe i metodyczne. Przykładowo w ostatnich latach przeprowadzono dwie znaczące konferencje naukowe z udziałem zagranicznych gości: „Sporty zimowe u progu XXI wieku oraz tradycje i perspektywy Zakopanego - w roku 2001”, „Sporty zimowe - strategia rozwoju - badania naukowe - w roku 2005”.

W ramach współdziałania ze studentami pracownicy Zakładu przygotowują reprezentacje Uczelni do udziału w różnego rodzaju zawodach (np. Akademickie Mistrzostwa Polski, Liga Międzyuczelniana), w których odnoszą znaczące sukcesy. Sprawują także opiekę nad studenckim klubem narciarskim „Gips”.

Pracownicy Zakładu oprócz zajęć uczelnianych pełnią odpowiedzialne funkcje w szeroko pojętym środowisku sportów zimowych. Dr hab. Szymon Krasicki prowadzi wykłady podczas różnorodnych szkoleń organizowanych m. in. przez Polskie Związki Sportowe. Dr Marek Palik jest członkiem Zarządu SITN i współpracuje z grupą polskich instruktorów (tzw. DEMO-TEAM) demonstrujących sposoby nauczania podczas międzynarodowych kongresów narciarskich Interski. Od dwóch lat prowadzi szkolenie policjantów pełniących służbę na zorganizowanych terenach narciarskich.